حالا که برای پیشگیری از ویروس کرونا مرتب دستان خود را می‌شوریم، چطور می‌توانیم از آسیب رسیدن به آن جلوگیری کنیم؟
همزمان با شیوع ویروس کرونا در جهان که منجر به کووید-19 می‌شود، خبرگزاری‌های رسمی بهداشت تاکید دارند که شستن مداوم و صحیح دست‌ها یکی از موثرترین روش‌های پیشگیری از شیوع عفونت و بیماری است.
طبق توصیه‌های مراکز کنترل و پیشگیری بیماری، باید به‌منظور جلوگیری از شیوع میکروب‌ها دست کم 20 ثانیه دستان خود را ضدعفونی کنیم. می‌توان برای زدودن میکروب از مواد الکلی برای ضدعفونی دست‌ها استفاده کرد که دست کم حاوی الکل 60% باشد اما هیچ‌چیز به‌اندازه‌ی آب و صابون در پاک کردن گرد و غبار یا مواد شیمیایی مضر موثر نیست. به‌علاوه، مواد ضدعفونی‌کننده تمام گونه‌های میکروب را از بین نمی‌برد.
با اینکه شستن مداوم دست‌ها روشی مطمئن برای دور کردن بیماری است، به‌گفته‌ی متخصصین امراض پوست می‌تواند منجر به خشکی پوست یا تشدید آن شود.
دکتر ماری استیونسون، دستیار پرفسور امراض پوستی در دانشکده‌ی پزشکی لانگون دانشگاه نیویورک، که روزانه 75 بار دستان خود را می‌شوید گفته است:« ویروس کرونا باعث ایجاد تغییر در عادات بهداشتی ما شده است. این روزها بیشتر از قبل دستان خود را با آب و صابون می‌شوییم. باید به‌مدت 20 ثانیه این کار را انجام دهیم و اغلب افراد کمتر از این زمان دستان خود را می‌شویند. اگر تمام مدت مشغول شستشوی دستان خود باشیم، ممکن است به‌خصوص در زمستان، دچار مشکلاتی نظیر خشکی و ترک پوست شویم».
چرا شستشو و ضدعفونی کردن مرتب دست‌ها باعث خشکی پوست می‌شود؟
به‌گفته‌ی دکتر جاستین کو، رئیس امراض پوستی در مرکز بهداشتی استنفورد، آب و صابون میکروب و گردو غبار را از سطح پوست پاک می‌کند اما همچنین لایه‌ی طبیعی و محافظت‌کننده‌ی چربی را از بین می‌برد که باعث خشکی پوست می‌شود. او میگوید به‌عنوان یک متخصص در حیطه‌ی پزشکی، تقریبا روزی صد بار دستان خود را می‌شوید.
دکتر جاستین کو میگوید:« پوست دست در اثر شستشوی زیاد خشک و زمخت می‌شود و ترک برمی‌دارد. با تشکیل شکاف روی پوست، احتمال قرار گرفتن در معرض عفونت از طریق شکاف بالا می‌رود و همچنین منجر به بروز بیماری‌هایی مانند اگزما می‌شود.»
به‌گفته‌ی او، ضد عفونی‌کننده‌های الکلی، که بدون برداشتن لایه‌ی پوست میکروب‌های آن را از بین می‌برند، کمتر از صابون به دست آسیب وارد می‌کنند. او توصیه می‌کند به‌جای اینکه مرتبا دستان خود را بشوریم، زمانی‌که واقعا لازم است، مثلا پس از دست زدن به دستگیره‌ی در یا سطح دیگری که ممکن است میکروب روی آن نشسته باشد، از ضدعفونی‌کننده استفاده کنیم. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری توصیه می‌کند که درصورت در دسترس نبودن آب و صابون از ژل ضد عفونی‌کننده استفاده کنیم اما به این نکته اشاره می@کند که ژل ضدعفونی‌کننده در برابر تمام انواع میکروب مقاوم نیست و تنها صابون می‌تواند گرد و غبار یا چربی را از بین ببرد.
دکتر استیونسون میگوید مرطوب کردن دست‌ها پس از شستشو می‌تواند موثر واقع شود. «به‌محض التهاب و خشکی پوست، بیرون آمدن از این وضعیت دشوارتر می‌شود. هرچقدر بیشتر نکات را رعایت و تمرین کنید، بهتر است.»
چطور دستان خود را تمیز و مرطوب نگه داریم؟
استیونسون پیشنهاد می‌دهد پس از شستشوی دست‌ها دست کم به‌مدت 20 ثانیه، به‌جای اینکه حوله را روی دست بمالیم، که به پوست آسیب میرساند، می‌توانیم حوله را آهسته روی دست بکشیم.
او میگوید:« بهتر است حوله را آرام روی دست بکشید و بگذارید کمی رطوبت روی پوست باقی بماند. بعد از مرطوب‌کننده استفاده کنید تا رطوبت از بین نرود.»
به‌محض خشک شدن دست‌ها، فورا از کرم دست استفاده کنید تا رطوبت روی پوست بماند. به‌گفته‌ی دکتر استیونسون، کرم دست باید عاری از مواد خارش‌آور مانند رتینول یا سایر مواد ضدچروک، مواد حساسیت‌زا یا معطر باشد.
او در ادامه میگوید:« صابون دست هم باید ملایم و عاری از هرگونه عطر باشد. نباید از مواد شوینده‌ی ظروف برای شستشوی دست‌ها استفاده کنید.»
دکتر کو میگوید که از بین انواع مرطوب‌کننده‌ها، کرم دست از لوسیون بهتر است زیرا خاصیت بیشتری دارد. لوسیون که اصولا از آب تشکیل شده است، بیشتر باعث خشکی پوست می‌شود زیرا آب تبخیر می‌شود. کرم، که اصولا از روغن تشکیل شده، پس از شستشوی دست موثرتر عمل می‌کند.
کو میگوید:« کرم، درست همان‌چیزی که می‌خواهیم دوباره به پوست برگردانیم در خود دارد. در بسیاری از موارد لوسیون گزینه‌ی مناسبی است ولی به کار محافظت از پوست نمی‌آید.»
کو میگوید استفاده از کرم دست پس از شستشوی دست‌ها روشی مطمئن و تمیز برای جلوگیری از خشک شدن پوست است و پیشنهاد می‌دهد هر فرد مرطوب‌کننده‌ی مخصوص به‌خود را داشته باشد زیرا قرار دادن آن در اختیار دیگران باعث شیوع میکروب می‌شود.
دستکش و وازلین به شستشوی مداوم و ترک پوست کمک می‌کند
به‌گفته‌ی استیونسون، دستگاه مرطوب‌کننده، در کنار استفاده از کرم پس از شستشوی دست‌ها، می‌تواند هوا و در نتیجه پوستتان را مرطوب نگه دارد.
استیونسون، که از اگزما رنج می‌برد و در فصل زمستان مستعد خشکی پوست است، توصیه می‌کند تا ترک و شکاف‌های پوست را با چسب زخم بپوشانید. افرادی که از شرایط مزمن رنج می‌برند و در معرض خشکی پوست هستند باید از ترک خوردن پوست جلوگیری نمایند.
کو میگوید افرادی که پوستشان به مواد شیمیایی حساس است باید هنگام استفاده از مواد شوینده، مانند وایتکس، از دستکش استفاده کنند.
هر دو پزشک پیشنهاد می‌کنند که پس از شستشوی دست‌ها و علی‌الخصوص قبل از خواب، از کرم یا وازلین استفاده کنیم.
کو گفته است:« شب بهترین زمان برای استراحت دادن به پوست است. چند لایه کرم روی دست بمالید و درصورت امکان دستکش نخی بپوشید. اگر چند ساعت قبل از خواب یا تمام طول شب این مورد را تحمل کنید، پوست از تمام این مدت برای آب‌رسانی استفاده می‌کند.»
- ۹۹/۰۶/۲۷