بوتاکس و تزریق بوتاکس یک پروتئین خالص طبیعی به نام سم بوتولینوم است. بوتاکس یا سم بوتولینوم ماده ای است که بیش از یک قرن از شناخته شدن آن می گذرد و بیش از ۵۰ سال است که از این روش برای اهداف پزشکی استفاده می شود. در دهۀ ششم قرن بیستم اولین اقدامات برای آماده سازی سم بوتولینیوم جهت مصرف درمانی آغاز شد . در سال ۱۹۷۳ اولین بار استفاده از بوتاکس بر روی میمون آزمایش شد.
در سال ۱۹۸۰ برای اولین بار بوتاکس جهت اصلاح ” لوچی چشم” بر روی انسان بکار گرفته شد . سپس برای درمان اسپاسم پلک، تنبلی چشم، بلوفاسپاسم (ناتوانی در حرکت پلک ها در جهتی مشخص) و دیستونی گردن به کار برده شد.
بوتاکس در سال ۲۰۰۲ برای اصلاح خطوط بین دو چشم تایید شد . ۱۱ میلیون بیمار از آن زمان با این روش درمان شده اند. در سال ۲۰۰۴، این روش برای درمان عرق کردن بیش از حد مورد تایید قرار گرفت . در سال ۲۰۱۰ نیز، از بوتاکس برای درمان سردردهای میگرنی استفاده شد.
اولین بار استفاده از این روش برای اصلاح چین و چروک های پیشانی به سال ۱۹۸۹ بر می گردد. اما موسسه FDA که مهمترین موسسه نظارت بر غذا و دارو می باشد مجوز استفاده از بوتاکس برای رفع چین و چروکهای پیشانی را در سال ۲۰۰۲ صادر کرده است. هم اکنون درمان با این روش در آمریکا روشی است که بیشترین استفاده را از نظر زیباسازی صورت دارد . هنرپیشه های هالیوودی بیشترین مصرف کنندگان بوتاکس هستند.
بوتاکس به عنوان یک ماده ی کریستالی به حساب می آید که باید با محلول نمک یا مایعات دیگر بازسازی شود. هنگام بازسازی بوتاکس، مقادیر مختلفی از مایعات به آن اضافه می شود. اگرچه مقدار مشخصی برای اضافه کردن مایع به بوتاکس وجود ندارد. اما اکثر پزشکان حدود ۲ الی ۳ میلی لیتر (حدود نیم قاشق چایخوری) به هر بطری اضافه می کنند.
بعضی از پزشکان کمی بیشتر از این مقدار اضافه می کنند که می تواند باعث شود که بیماران تصور کنند که بوتاکس بیشتری دریافت می کنند. در حالی که آنها همان مقدار بوتاکس و یا حتی کمتر از آن مقدار را دریافت می کنند. در واقع دوز دارو است که منجر به کسب نتایج قابل قبول می شود نه مقدار حجم مایع اضافه شده.
با افزایش سن در نقاط مختلف صورت خطوط چروک ظاهر می شوند . این خطوط بویژه در ناحیه پیشانی ، خط اخم و خطوط دور چشم بعلت انقباض عضلانی بوده و اگر بموقع درمان شود، مانع از تبدیل خطوط موقت انقباض به خطوط دائم که در حالت استراحت هم وجود دارند می شوند. با تزریق بوتاکس می توان از انقباض این عضلات و ایجاد چروک پیشگیری کرده و چروکهای موجود را درمان نمود و چهره ای زیباتر، شادابتر و جذابتر ایجاد کرد.
از دیگر موارد استفاده بوتاکس در زیبایی می توان به بالا بردن ابرو ( لیفت ابرو ) و همچنین برای درمان تعریق بیش از حد زیر بغل و کف دست نیز نام برد. بوتاکس در اصل به خاطر اینکه خاصیت فلج‌کنندگی دارد، بیشتر برای قسمت فوقانی صورت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مکانیزم اثر بوتاکس چیست؟
ماهیچه‌ها برای فعالیت و شروع انقباض باید از اعصاب دستور بگیرند. فرمان عصبی بواسطه ماده ای شیمیایی بنام استیل کولین به ماهیچه می‌رسد. این روش از ترشح این ماده جلوگیری مینماید. این عمل مشابه ان است که عصب یک ماهیچه موقتا قطع شود.
در این حالت عضله دیگر منقبض نشده و ضعیف میشود و باعث صاف شدن جای چین‌وچروک میشود. یا به عبارتی دیگر تزریق بوتاکس در عضلات، فعالیت عضلانی را فلج کرده و خطوط ناشی از انقباض عضلات روی چهره را کم می‌کند. به همین دلیل چهره شادابتر به نظر می‌رسد.
آیا فلج شدن عضله همیشگی است؟
خیر. اثر این دارو بین ۲ تا ۶ ماه می‌باشد و پس آن ترشح استیل کولین مجددا آغاز شده و عضله شروع به حرکت و انقباض می‌کند.
عوارض جانبی و خطرات تزریق بوتاکس چیست؟
خطرات زیبایی با این روش کم است. عوارض جانبی عمده ی آن شامل سردرد، درد و آنفولانزا هستند. در موارد کمیاب، ممکن است بیمار دچار افتادگی پلک نیز شود. برای پزشک ضروری است که قبل از انجام بوتاکس پلک های بیمار را ارزیابی کند.
زیرا ممکن است بیمار پلک های ضعیفی داشته باشد و برای انجام درمان گزینه ی مناسبی نباشد. در ۵ درصد موارد امکان پتوز وجود دارد که حالت حاد افتادگی پلک است.
احتمال پتوز اگر تزریق توسط پزشک ماهر انجام شود بسیار کم است.اخیرا، نگرانی هایی مربوط به انتقال رتروگراد سم بوتولینوم وجود دارد، به این معنی که سم می تواند به سیستم عصبی مرکزی منتقل شود و باعث آسیب درازمدت شود. همچنین برای زنان باردار نیز بوتاکس توصیه نمیشود.
افراد چه زمانی نتایج انجام بوتاکس را مشاهده می کنند؟
نتایج درمان معمولا در مدت ۱۰ روز و زودتر ظاهر می شود. در بیشتر افراد نتایج به مدت ۳ الی ۴ ماه ماندگاری دارد. بعد از گذاشت زمان، فعالیت ماهیچه ها به حالت عادی خود باز می گردد. علاوه بر این در طول زمان با توجه به میزان تزریق، ناحیه های دیگر نیز شروع به فعالیت می کنند.
از ویژگی های جالب این روش این است که حتی در ماه سوم با قدرت عمل می کند. در واقع بوتاکس روشی است که در طول ماه های اولیه به قدرت باقی می ماند و با گذشت زمان و آغاز فعالیت ماهیچه ها از شدت آن کاسته می شود. تزریق فیلر مانند یا Juvederm Restylane، Perlane با توجه به مقدار تزریق معمولا به مدت ۱۲ ماه ماندگاری دارد.
نتایج تزریق درمان به نحوه ی انجام آن توسط پزشک نیز بستگی دارد. حتما درمان زیبایی را توسط کسی انجام دهید که در این زمینه از تخصص کافی برخوردار است و شناخته شده است. هیچ گاه تزریق بوتاکس را به افراد غیرمتخصص در این زمینه واگذار نکنید.
بعد از تزریق بوتاکس چه کنیم؟
زمانی که تزریق را انجام می‌دهید باید به چند نکته بسیار دقت کنید:
۱-روی محل تزریق را نباید ماساژ داد و هیچ فشاری روی محل وارد نکنید.
۲- به مدت ۴ ساعت نباید دراز بکشید. ·
۳- چند ساعت از کمپرس سرد در محل‌های تزریق استفاده کنید. ·
۴-عضلاتی که در آنها تزریق صورت گرفته است را به طور ارادی منقبض کنید.
تزریق بوتاکس در موارد زیر انجام نمی شود:
افراد کمتر از ١٨یا بیشتر از٦٥سال
افراد دچار حساسیت به پروتئین شیر گاو
افرادی که به محصول بوتولینیوم دیگری واکنش حساسیتی داده اند.
افرادیکه در محل تزریق عفونت پوستی دارند.
خانم های باردار یا در دوران شیردهی
- ۹۹/۰۹/۰۷